v1.0.0

Ludzkie oko

Oko ludzkie wypełnione jest płynem, a jego strukturę otaczają trzy warstwy.

Warstwa zewnętrzna zbudowana jest z rogówki i twardówki. Warstwa wewnętrzna odpowiada za większość dopływu krwi do oka i składa się z naczyniówki, ciała rzęskowego i tęczówki.

W samym wnętrzu oka jest siatkówka (żółta na obrazku poniżej), która znajduje się na wierzchu naczyniówki i otrzymuje większość składników odżywczych z naczyń w naczyniówce. Pozostałą dozę substancji odżywczych oko pobiera się z naczyń siatkówki leżących na jej powierzchni i widocznych na zdjęciach oftalmoskopowych lub dna oka.

Siatkówka oka u człowieka

Siatkówka jest trzecią, wewnętrzną warstwą oka, która jest warstwą światłoczułą. Optyka oka tworzy obraz świata wizualnego właśnie na siatkówce (poprzez rogówkę i soczewkę), która pełni zasadniczo tę samą funkcję, co klisza w aparacie.

Światło uderzające w siatkówkę inicjuje kaskadę zdarzeń chemicznych i elektrycznych, które ostatecznie wyzwalają impulsy nerwowe. Są one wysyłane do różnych ośrodków wzrokowych w mózgu poprzez włókna nerwu wzrokowego. Cały ten proces umożliwia człowiekowi widzenie.

Termin „siatkówka nerwowa” zazwyczaj odnosi się do trzech warstw komórek nerwowych (komórki fotoreceptorów, komórek dwubiegunowych i komórek zwojowych) w siatkówce, podczas gdy „cała siatkówka” odnosi się do tych trzech warstw oraz warstwy nabłonka pigmentu siatkówki.

Zdjęcia dna oka / Obrazy siatkówki

Zdjęcie dna oka służy do przeprowadzania badań przesiewowych i diagnozowania wielu chorób oczu, w tym retinopatii cukrzycowej, AMD i jaskry. Obraz jest rejestrowany za pomocą specjalistycznej kamery do obrazowania dna oka (zwanej funduskamerą). Celem jest wykrycie zmian chorobowych w obszarze siatkówki, aby wcześnie je leczyć i uratować wzrok/zapobiec ślepocie.

Poniżej znajduje się obraz 45° (kąt widzenia) zdrowej ludzkiej siatkówki, jej środkowej części. Zdjęcie to pokazuje naczynia krwionośne: żyły są ciemniejsze i nieco szersze niż tętnice. Tarcza nerwu wzrokowego znajduje się po prawej stronie (oznaczona na niebiesko), a plamka żółta znajduje się blisko środka (zaznaczona na zielono). Centralna część plamki żółtej nazywana jest dołeczkiem (zaznaczona na żółto).

Dla porównania, oto ten sam obraz bez oznaczeń:

Tarcza nerwu wzrokowego (ONH)

Tarcza nerwu wzrokowego jest punktem wyjścia dla aksonów komórek zwojowych opuszczających oko. Tutaj zgromadzone są wszystkie „kable sygnałowe” i kierowane do mózgu. W tarczy nerwu wzrokowego znajdują się komórki czuciowe. Plamka ślepa, to odpowiadający tarczy nerwu wzrokowego mały obszar siatkówki, w którym występuje skupisko włókien nerwowych, pozbawionych fotoreceptorów, przechodzących w nerw wzrokowy docierający do mózgu.

Tarczę nerwu wzrokowego można podzielić na dwie centralne części, na które zwracamy uwagę podczas badań przesiewowych m.in. jaskry: zagłębienie i pierścień nerwowo-siatkówkowy, przedstawione poniżej w kolorze zielonym i niebieskim.

Koherentna tomografia optyczna (OCT)

Koherentna tomografia optyczna (OCT) jest nieinwazyjnym badaniem obrazowym. OCT wykorzystuje fale świetlne do wykonania zdjęć przekroju siatkówki. W porównaniu ze zdjęciami dna oka, które przechwytują obraz 2D górnej warstwy siatkówki, OCT rejestruje głęboki skan 3D siatkówki (podobnie jak USG).

Dowiedz się więcej o trybie obrazowania OCT (i zobacz przykłady) w poniższym artykule:

Przejdź do artykułu na temat OCT