v1.0.0

Wstęp

Jaskra jest główną przyczyną nieodwracalnej ślepoty na świecie. W 2013 roku liczbę osób z jaskrą na świecie oszacowano na 64,3 miliona, zwiększając się o 76 milionów w 2020 roku i do 111,8 milionów w 2040 roku.[1] 

Mimo że nie ma znanych lekarstw na jaskrę, to można zapobiec ślepocie lub znacznej utracie wzroku spowodowanej jaskrą, jeśli choroba zostanie rozpoznana we wczesnym stadium. W swojej najbardziej rozpowszechnionej postaci – jaskrze pierwotnej otwartego kąta – utrata wzroku jest cicha, powolna i postępująca. Zwykle najpierw wpływa na widzenie boczne (widzenie peryferyjne), a w procesie dalszego postępu chory traci widzenie centralne.

Chociaż wzroku utraconego w wyniku jaskry nie można już odzyskać, to dzięki wczesnej diagnozie, starannemu monitorowaniu i regularnemu stosowaniu leczenia zdecydowana większość ludzi zachowuje użyteczny wzrok do końca życia. Większość przypadków jaskry ma niewiele wczesnych objawów lub nie ma ich wcale, około połowa wszystkich pacjentów z jaskrą nawet nie wie, że ją ma.

Obecnie, regularne badania okulistyczne są najlepszą formą zapobiegania znacznym uszkodzeniom wzroku na skutek jaskry. A więc im wcześniej schorzenie zostanie wykryte, tym skuteczniej i taniej będzie powstrzymać rozwój choroby.

Czym jest jaskra?

Open

Jaskra to zbiorcze określenie grupy chorób oczu, w których główny nerw oka (nerw wzrokowy) jest uszkodzony w miejscu, w którym opuszcza oczodół. Ten nerw przenosi informacje - o tym, co jest widziane - z oka do mózgu, a gdy zostanie uszkodzony, tracimy wzrok. Powoduje to mgliste i niejednolite widzenie, z ewentualną utratą widzenia centralnego, chociaż zdarza się to rzadko.

Jaskra we wczesnych stadiach zwykle nie daje żadnych objawów, dlatego jest tak niebezpieczna — zanim zauważysz problemy ze wzrokiem, choroba jest na tyle zaawansowana, że nastąpiła już nieodwracalna utrata wzroku, a dodatkowa utrata może być trudna do naprawienia czy zatrzymania.

W większości przypadków jaskra jest związana z wyższym niż normalne ciśnieniem wewnątrz oka – stanem zwanym nadciśnieniem ocznym. Ale może również rozwinąć się wtedy, gdy ciśnienie wewnątrzgałkowe (IOP) jest w normie. Nieleczona lub niekontrolowana jaskra najpierw powoduje utratę widzenia obwodowego, a ostatecznie może prowadzić do ślepoty.

Zobacz poniższy film, aby uzyskać dogłębny przegląd różnych typów jaskry

Kto jest w grupie ryzyka i powinien być przebadany?

Każdy jest narażony na ryzyko zachorowania na jaskrę i dlatego też każdy powinien zostać przebadany. Wiadomo, że ryzyko zachorowania na jaskrę wzrasta wraz z wiekiem, zwłaszcza po 40 roku życia.

A więc wystarczy, że osoby/pacjenci w wieku poniżej 40 lat, u których nie są znane czynniki ryzyka jaskry, powinny poddawać się ogólnemu badaniu okulistycznemu (w tym badaniu przesiewowemu w kierunku jaskry) co 5 do 10 lat.

Osoby, które są narażone na ryzyko jaskry, powinny być częściej badane:

• w wieku od 40 do 54 lat, co 1 do 3 lat

• w wieku od 55 do 64 lat, co 1 do 2 lat

• osoby w wieku 65 lat i starsze, co 6 do 12 miesięcy

Jakiekolwiek indywidualne wytyczne dotyczące badań przesiewowych podawane pacjentowi przez okulistę powinny zawsze być traktowane jako najważniejsze, zamiast ogólnych wytycznych.

Osoby o zwiększonym ryzyku wystąpienia jaskry:

• są w średnim i późniejszym wieku - ryzyko zachorowania na jaskrę wzrasta wraz z wiekiem, zwłaszcza po 40 roku życia.

• mają rodzinną historię jaskry.

• mają wysokie ciśnienie w oku (wysokie ciśnienie wewnątrzgałkowe).

• są Afroamerykanami (w przypadku jaskry z otwartym kątem przesączania).

• pochodzą z Azji Wschodniej lub pochodzenia wschodnioazjatyckiego (w przypadku jaskry z zamkniętym kątem przesączania).

• są dalekowzroczni (większe ryzyko rozwoju jaskry z zamkniętym kątem przesączania).

• mieli uraz oka lub operację oka, taką jak operacja zaćmy.

• chorują na cukrzycę.

• mają wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie).

• przyjmowali leki kortykosteroidowe (zwykle stosowane w celu wsparcia układu odpornościowego poprzez hamowanie stanu zapalnego).